Pomoc:Portal ograniczeń właściwości
Ograniczenia właściwości to reguły dotyczące właściwości określające sposób ich wykorzystania. Model Wikidanych jest bardzo elastyczny: nic nie stoi na przeszkodzie, aby dodać Universe (Q1) jako head of government (P6). Jednak ograniczenie właściwości może podpowiedzieć, że head of government (P6) jest zwykle człowiekiem.
Ograniczenia są wskazówkami, a nie sztywnymi regułami i służą jako pomoc lub podpowiedź dla edytora. Mogą posiadać wyjątki: na przykład miasto Talkeetna (Q668224) wybrało kota Stubbs (Q7627362) na burmistrza.
Some constraint types, currently one-of constraint and allowed qualifiers constraint, are also used to provide better suggestions when editing statements.
Note: Technically a property constraint is a statement (on a property) of a particular constraint type, specified via property constraint (P2302). So strictly speaking constraint and constraint type refer to two different things, for the sake of brevity this page however sometimes refers to constraint types simply as constraints.
Popularne typy ograniczeń
Datatype-independent constraints
Constraints to restrict where a property may be added
- property scope constraint
- Ta właściwość powinna być używana tylko w określonych zakresach (jako główna wartość deklaracji, jako żródło, jako kwalifikator).
- allowed-entity-types constraint
- Ta właściwość powinna być używana tylko w niektórych typach encji. Przykład: Wikidata property example (P1855) (właściwości).
- subject type constraint
- Elementy z tą właściwością powinny być określonego typu. Przykład: elementy z date of birth (P569) powinny mieć deklarację instance of (P31) human (Q5) lub animal (Q729).
- conflicts-with constraint
- Elementy z tą właściwością nie powinny mieć pewnych innych właściwości lub deklaracji. Przykłady: sex or gender (P21) powoduje konflikt z author (P50), co z kolei powoduje konflikt z instance of (P31)human (Q5).
- item-requires-statement constraint
- Elementy używające tej właściwości powinny również zawierać pewne inne deklaracje. Na przykład elementy z killed by (P157) powinny mieć place of death (P20), date of death (P570) i manner of death (P1196)homicide (Q149086).
- contemporary constraint
- Elementy z tą właściwością i wartościami dla tej właściwości powinny współistnieć w pewnym momencie w czasie. Przykłady: mother (P25), country of citizenship (P27).
- label in language constraint
- Items using this property should also have a label in a certain language. For example, items with Vietnamese middle name (P8500) should have a Vietnamese label.
- description in language constraint
- Items using this property should also have a description in a certain language.
- lexeme requires language constraint
- This property should be used on lexemes in a certain language. For example, Gran Enciclopèdia Catalana ID (former scheme) (P1296) should be used on Catalan (Q7026) lexemes.
- lexeme requires lexical category constraint
- …
- lexeme value requires lexical category constraint
- …
Constraints regarding the number of values
- single-value constraint
- Elementy powinny mieć nie więcej niż jedną deklarację z tą właściwością. Często używane do identyfikatorów, ale także wielu innych właściwości: na przykład ludzie zwykle mają tylko jedno place of birth (P19) i place of death (P20).
- single-best-value constraint
- Elementy powinny mieć wskazaną jedną "najlepszą" deklarację z tą właściwością. Często używane w przypadku właściwości, które mogą zmieniać się w czasie: na przykład miasta i kraje zwykle mają jeden bieżący head of government (P6).
- multi-value constraint
- Elementy powinny mieć więcej niż jedną deklarację z tą właściwością (lub żadną). Rzadko używane, ale przykładami są cast member (P161), has tense (P3103) i has grammatical mood (P3161).
- distinct-values constraint
- Inaczej wartość unikalna lub niepowtarzalna wartość. Żadne dwa elementy nie powinny mieć takiej samej wartości dla tej właściwości; wartość każdego elementu powinna być unikalna we wszystkich deklaracjach w tą właściwością w całych Wikidanych. Prawie wszystkie właściwości będące identyfikatorami posiadają to ograniczenie, ponieważ identyfikator (ISBN, identyfikator Freebase, ...) powinien jednoznacznie identyfikować encję. Inne przykłady to flag (P163) i anthem (P85).
Constraints regarding qualifiers
- allowed qualifiers constraint
- Deklaracje dotyczące tej właściwości nie powinny zawierać żadnych kwalifikatorów innych niż wymienione. Przykłady: continent (P30) może posiadać kwalifikatory start time (P580) i end time (P582), Freebase ID (P646) nie może mieć żadnych kwalifikatorów.
- required qualifier constraint
- Deklaracje z tą właściwością muszą zawierać wszystkie wymienione kwalifikatory. Przykład: stock exchange (P414) z ticker symbol (P249) i start time (P580).
Constraints regarding references
- citation needed constraint
- Deklaracje dotyczące tej właściwości powinny zawierać co najmniej jeden przypis. Przykład: właściwości, które mogą być kwestionowane.
Datatype-specific constraints
Constraints for datatype item/entity
- value-type constraint
- Wartości dla tej właściwości powinny mieć określony typ. Przykład: mother (P25) powinny mieć deklarację instance of (P31) human (Q5) lub animal (Q729).
- one-of constraint
- Wartości tej właściwości powinny być zgodne z podaną listą elementów. Przykład: driving side (P1622) powinna mieć wartość left (Q13196750) lub right (Q14565199).
- none-of constraint
- Wartości tej właściwości nie powinny należeć do danego zestawu elementów. Przykład: instance of (P31) nie powinno być woman (Q467).
- value-requires-statement constraint
- Inaczej element docelowy wymaga deklaracji. Wartości dla tej właściwości powinny również zawierać pewne inne deklaracje. Na przykład wartości screenwriter (P58) powinny mieć wartości sex or gender (P21) i occupation (P106)screenwriter (Q28389).
- symmetric constraint
- Deklaracje używające tej właściwości powinny zawsze występować w obu kierunkach. Przykłady: sibling (P3373), twinned administrative body (P190).
- inverse constraint
- Deklaracje używające tej właściwości powinny zawsze mieć odwrotną deklarację. Przykłady: father (P22)/mother (P25) z child (P40).
- complex constraint value label
- Values for this property have to have a label in a specific language that matches a specific format.
Ograniczenia dla Quantity
- integer constraint
- Wartości tej właściwości powinny być liczbami całkowitymi bez miejsc dziesiętnych.
- allowed units constraint
- Wartości dla tej deklaracji powinny używać tylko niektórych jednostek (lub żadnej). Przykłady: term length of office (P2097) (jednostka: year (Q577)), population (P1082) (bez jednostek).
- no-bounds constraint
- Wartości tej właściwości nie powinny używać górnego i dolnego ograniczenia. Odnosi się to do większości niefizycznych właściwości z typem danych ilość, dla którego nie zdefiniowano pojęcia niepewności.
- range constraint
- Wartości tej właściwości powinny mieścić się w określonym zakresie lub interwale czasu. Przykłady: flattening (P1102) ma zawsze wartość od 0 do 1, a UTC date of spacecraft launch (P619) nie powinna być wcześniejsza niż .
- difference-within-range constraint
- Inaczej różnica w zakresie. Różnica między wartościami tej właściwości i innej właściwości powinna mieścić się w określonym zakresie lub przedziale. Na przykład różnica między date of birth (P569) a date of death (P570) powinna wynosić od 0 do 150 lat.
Ograniczenia dla Time
- range constraint
- Values for this property should be within a certain range or interval. Examples: flattening (P1102) is always between 0 and 1, and UTC date of spacecraft launch (P619) should not be before .
- difference-within-range constraint
- aka. difference within range. The difference between values for this property and for another property should be within a certain range or interval. For example, the difference between date of birth (P569) and date of death (P570) should be between 0 and 150 years.
Constraints for string-based datatypes
The constraint types listed in this section can be used for properties that have a string-based datatype.
- format constraint
- Wartości dla tej właściwości powinny mieć określony format. Często używane dla identyfikatorów (długość n cyfr, zaczyna się od określonej litery, składa się z cyfr, ...).
Constraints for Commons links
- Commons link constraint
- Wartości tege deklaracji powinny być poprawnymi linkami do Wikimedia Commons. Przykłady: image (P18) (Przestrzeń nazw "Plik"), Commons category (P373) (Przestrzeń nazw "Kategoria").
Ograniczenia w kolejności alfabetycznej
Kilka ograniczeń ma swoje własne predefiniowane szablony, które są wymienione na liście Help:Property constraints/list of constraints.
Instrukcje użytkowania
Raporty naruszeń ograniczeń są wyświetlane dla wszystkich zalogowanych użytkowników na stronie elementu.
Możesz również sprawdzić wszystkie ograniczenia dla elementu w Special:ConstraintReport i obejrzeć podsumowanie naruszeń w całych Wikidanych w Wikidata:Database reports/Constraint violations.
Elementy typu ograniczenia
Dla każdego typu ograniczenia istnieje element, np. subject type constraint (Q21503250).
Deklaracje ograniczające dla właściwości
Ograniczenia dotyczące właściwości są określane jako deklaracje tych właściwości, przy pomocy property constraint (P2302) i elementu typu ograniczenia. Na przykład: sibling (P3373)property constraint (P2302)symmetric constraint (Q21510862). Przestarzałe deklaracje są ignorowane, więc zmiana deklracji ograniczenia na "przestarzałą" jest wygodnym sposobem na czasowe wyłączenie ograniczenia bez całkowitego jego usunięcia.
Parametry ograniczenia
Wiele ograniczeń można konfigurować: jeden z ma listę dozwolonych wartości, typ zawiera typ itd. Takie informacje konfigurujące ograniczenie, nazywane parametrami.
Parametry ograniczenia są podane jako kwalifikatory w deklaracji. Na przykład:
⟨ subject type constraint (Q21503250) 
⟩relation (P2309)
⟨ instance of (Q21503252) ⟩class (P2308)
⟨ human (Q5) ⟩Istnieje kilka ogólnych parametrów, które można dodać do dowolnej deklaracji ograniczenia:
- ; constraint status (P2316): Z wartością mandatory constraint (Q21502408) parametr ten może być używany do oznaczania ograniczenia jako wymagane. Naruszenia wymagalności ograniczeń są poważniejsze niż naruszenia wymagań nieobowiązkowych.
- exception to constraint (P2303)
- Wyświetla listę znanych wyjątków dla ograniczenia. W przypadku elementów wymienionych w tym parametrze dane ograniczenie nie jest sprawdzane.
- group by (P2304)
- Zawiera właściwość według wartości, której należy grupować naruszenia ograniczeń. Oznacza to, że gdy raporty bazy danych zawiera listę naruszeń ograniczenia (dla wszystkich elementów), elementy z naruszeniami są pogrupowane według wartości, jaką mają dla właściwości podanej w parametrze group by (P2304). (Rozszerzenie "raport ograniczeń" nie używa tego parametru.)
- constraint scope (P4680)
- Określa, dla której części deklaracji obowiązują ograniczenia, używając trzech specjalnych wartości constraint checked on main value (Q46466787), constraint checked on qualifiers (Q46466783) i constraint checked on references (Q46466805). Użyj dowolnej kombinacji tych wartości, aby określić, gdzie powinno być sprawdzane ograniczenie. Jeśli parametr nie zostanie określony, domyślny zakres zależy od typu ograniczenia. (Zwróć uwagę, że raporty bazy danych uwzględnia tylko naruszenia głównej wartości deklaracji.)
- exception to constraint (P2303): Lists known exceptions to the constraint. On the items listed under this parameter, the constraint is not checked.
- group by (P2304): Contains a property by the values of which constraint violations should be grouped. That is, when the database reports list violations for a constraint (for all items), the items with violations are grouped by the value they have for the property given in the group by (P2304) parameter. (The constraints extension does not use this parameter.)
- constraint scope (P4680): Specifies in which part of a statement the constraints applies, using the three special values constraint checked on main value (Q46466787), constraint checked on qualifiers (Q46466783) and constraint checked on references (Q46466805). Use any combination of these values to specify where a constraint should be checked. If the parameter is not specified, the default scope depends on the constraint type. (Note that the database reports only list violations on the main value of a statement.)
- constraint clarification (P6607): Provides a simple explanation for the purpose of the constraint (why it exists) and recommended actions to resolve the constraint.
Kiedy ograniczenia nie są sprawdzane
Each individual constraint can list exceptions in its constraint parameters (see above); on any statements of that item, that constraint will not be checked at all. (There is currently no mechanism for specifying other entity types as exceptions, or for listing exceptions in a different way.)
On properties like Wikidata property example (P1855), Wikidata property example for properties (P2271), etc., as defined in wgWBQualityConstraintsPropertiesWithViolatingQualifiers, all constraint checks on qualifiers are skipped. For these properties, qualifiers have a different meaning than usual: they’re more similar to main statements than qualifiers of that statement, so it doesn’t really make sense to check constraints on those qualifiers.
WikibaseQualityConstraints only uses normal-rank and preferred-rank constraint statements and ignores deprecated-rank ones, so setting a constraint’s rank to deprecated can be used to “hide” it from WikibaseQualityConstraints. (KrBot uses all constraint statements regardless of rank.)
Ograniczenia niestandardowe
Posiadając pewną wiedzą na temat SPARQL można stworzyć bardzo złożone ograniczenia dla niektórych właściwości, wykraczające poza ograniczenia opisane powyżej. Więcej informacji można znaleźć na stronie Template:Complex constraint. Zobacz także listę właściwości używających złożonych ograniczeń.
Zobacz też
- Wikidata:Curious Facts - a tool that displays random constraint violations
