Axuda:Datas
Wikidata ofrece unha serie de propiedades con tipo de datos tempo, que permiten almacenar información básica sobre un punto singular no tiempo. Pódese complementar o tipo de datos tempo con cualificadores personalizados para obter un gran abano de expresións temporais.
Modelo
Tipo de datos tempo
- Véxase tamén mw:Wikibase/DataModel/JSON#time
A páxina Special:ListDatatypes describe o tipo de datos tempo como
Literal data field for a point in time. Given as a date and time with some precision and boundaries. The time is saved internally in the specified calendar model.
- time – explicit value for point in time, represented as a timestamp resembling ISO 8601, e.g. +2013-01-01T00:00:00Z. The year is always signed and padded to have between 4 and 16 digits.
- timezone – explicit value as a signed integer. Timezone information as an offset from UTC in minutes.
- before – explicit integer value for how many units after the given time it could be. The unit is given by the precision.
- after – explicit integer value for how many units before the given time it could be. The unit is given by the precision.
- precision – explicit value encoded in a shortint. The numbers have the following meaning: 0 - billion years, 1 - hundred million years, ..., 6 - millennium, 7 - century, 8 - decade, 9 - year, 10 - month, 11 - day, 12 - hour, 13 - minute, 14 - second.
- calendarmodel – explicit value given as a URI. It identifies the calendar model of the timestamp.
Esta é unha descripción moi minuciosa da estrutura almacenada, pero gran parte dela está en desuso polo momento:
- O campo
timenon se pode almacenar con maior precisión que «un día». - Non usamos os campos
beforeninafter; pola contra, usamos cualificadores para indicar o periodo temporal. - Tampouco se usa
timezone; o código (Z) suxire UTC como fuso horario UTC (la hora en Londres), pero a práctica xeral en Wikidata é gardar as datas exactamente como son reportadas na literatura, e isto adoita ser na hora local. calendar: valor explícito que define o modelo de calendario. Actualmente admítense dous modelos de calendario: proleptic Gregorian calendar (Q1985727) e proleptic Julian calendar (Q1985786)
Por exemplo, a estrutura de datos real de Adam Mickiewicz (Q79822)start time (P580) é
["P580"] = table {
table {
["datatype"] = "time",
["datavalue"] = table {
["type"] = "time",
["value"] = table {
["after"] = 0,
["before"] = 0,
["calendarmodel"] = "http://www.wikidata.org/entity/Q1985727",
["precision"] = 9,
["time"] = "+1838-01-01T00:00:00Z",
["timezone"] = 0,
},
},
["hash"] = "1438e02cdfc7ff91f7e722fbbf09f5ba5dba259b",
["property"] = "P580",
["snaktype"] = "value",
},
}
Precisión
Abaixo podes ver unha tabla con cadeas time de exemplo para varios valores de precisión. Pódese acceder as cadeas mediante comandos de Lua, e tamén son usadas por QuickStatements (Q20084080) 
.
A interface de usuario interpreta as precisións 7 (100 anos) e 6 (1000 anos) utilizando as definicións históricas estritas daqueles prazos, segundo a cal empezan co ano que acaba en 01 e remata co ano que acaba en 00. Isto pode resultar pouco intuitivo a algunhas persoas. Ao usar a precisión 7 ou 6 é máis seguro evitar anos rematados en 00. Unha opción é utilizar o primer ano que evite este problema, como o 2001 para o terceiro milenio. Outra opción é utilizar una data preto do cenrto do periodo, como 1950 para o século XX.
| precisión | marca temporal | significado | comentarios | |
|---|---|---|---|---|
| 11 | día | +2024-04-23T00:00:00Z
|
data de hoxe | |
| 10 | mes | +2024-04-00T00:00:00Z
|
este mes | |
| 9 | ano | +2024-00-00T00:00:00Z
|
ano actual | |
| 8 | década | +2010-00-00T00:00:00Z
|
anos 2010 | Toda data no rango 2010-2019 con precisión 8 é interpretada como a década dos 2010. |
| 7 | siglo | +1801-00-00T00:00:00Z
|
siglo XIX | Toda data no rango 1801-1900 con precisión 7 é interpretada como o século XIX. Isto segue a definición estricta do século usada en historia, que coincide coa primeira definición mentada no artigo do Wikipedia. Isto pode resultar antiintuitivo a algunhas persoas, especialmente porque non coincide coa definición das décadas. Ademais, nalgúns idiomas non se usan termos como século XIX, senón algo equivalente aos anos mil oitocentos (1800s). |
| 6 | milenio | +1500-00-00T00:00:00Z
|
Segundo milenio | Toda data no rango 1001-2000 con precisión 6 é interpretada como o segundo milenio. Igualmente que cos séculos, isto puede resultar antiintuitivo. |
| 4 | cen mil anos | -2500000-01-01T00:00:00Z
|
2 500 000 anos a. e. c. | Exemplo do elemento 2,500th millennium BC (Q3273066). |
| 3 | millón de anos | -13798000000-01-01T00:00:00Z
|
13 798 millóns de anos a. e. c. | Exemplo do elemento inflation (Q273508). |
| 0 | mil millones de anos | -5000000000-00-00T00:00:00Z
|
5 mil millóns de anos a. e. c. | Exemplo do elemento earth formation (Q3748186). |
Hours, minutes and seconds
Precisions higher than 11 (day) are not supported as of 2021. These would be:
| precision | timestamp string | meaning | |
|---|---|---|---|
| 14 | second | +2024-04-23T20:21:22Z
|
today at 20:21:22 |
| 13 | minute | +2024-04-23T20:21:00Z
|
today at 8:21 pm |
| 12 | hour | +2024-04-23T20:00:00Z
|
today at 8 pm |
There is a feature request to make this possible at phab:T57755.
Due to glitches in the api, a few values with such precision existed in Wikidata.
A workaround is to use the qualifier located in time zone (P421) together with the qualifier refine date (P4241) (described below) and values such as the items 11 PM (Q44529925), 23:00 (Q55812301) or 23:00:00 (Q95135875). Note the difference in precision of these items: hour, minute, second. A list of minute-precision items is at lists/time of the day.
There was also proposal for a dedicated qualifier (Property proposal/local time).
Properties opening time (P8626) and closing time (P8627) use time items as values as well. There were also some discussions to support one or the other string-based formats for such ranges.
Cualificadores
Pódense usar cualificadores para explicar ou personalizar datas que non poden ser representadas polo modelo de datos arriba citado. A precisión a data a cualificar debería ser tal que cubra o rango descrito polos cualificadores, ou estar definida como «valor descoñecido» (["snaktype"] = "somevalue").
- earliest date (P1319) e/ou latest date (P1326): momento máis temprano e máis tardío no que poido ter lugar un elemento.
- start time (P580) e/ou end time (P582): principio e fin dun periodo no tempo
- sourcing circumstances (P1480): valoración da exactitude dunha declaración. Valores permitidos: circa (Q5727902), near (Q21818619), presumably (Q18122778), disputed (Q18912752), etc.
- refine date (P4241): cualificador para afinar a precisión dunha data. Valores permitidos:
- partes, como beginning of (Q40719727), middle of (Q40719748) y end of (Q40719766)
- metades, normalmente dun ano, década ou século: first half (Q40719687) y second half (Q40719707)
- cuartos, normalmente dun século: first quarter (Q40690303), second quarter (Q40719649), third quarter (Q40719662) y fourth quarter (Q40719674)
- tempadas, observadas nos hemisferios norte e sur:
- winter (northern hemisphere) (Q40720553), spring (northern hemisphere) (Q40720559), summer (northern hemisphere) (Q40720564), autumn (northern hemisphere) (Q40720568)
- winter (southern hemisphere) (Q40720946), spring (southern hemisphere) (Q40720950), summer (southern hemisphere) (Q40720953), autumn (southern hemisphere) (Q40720956)
- Datas de exemplo e cómo almacenalas
Tamén se poden usar cualificadores de tempo para prover máis información sobre case calquera declaración. Estes son:
- start time (P580) e end time (P582) para describir o perido de tempo durante o cal unha declaración foi certa
- point in time (P585) para describir un punto no tempo no cal a declaración foi certa
Propiedades
Pode acharse a lista completa de propiedades temporais en Special:ListProperties/time.
Toda persoa debe ter algunhas propiedades relativas ao seu tempo de vida:
| Información | Como almacenala | Comentarios |
|---|---|---|
| date of birth | date of birth (P569) | con precisión «ano» e cualificador determination method (P459)=age for a given year mentioned in source (Q21042816): se unha fonte menciona a idade dunha persoa en certo ano, pódese incluír desta forma. Se só se coñecen o día e o mes de nacemento, e non o ano, pódese usar birthday (P3150). |
| date of death | date of death (P570) | con cualificador latest date (P1326): si una fuente menciona ao seu viúvo/a nun determinado ano, pódese indicar isto co cualificador P1326. |
| date of baptism | date of baptism (P1636) | En moitos casos coñécese só a data do bautismo con exactitude, non a de nacementeo. A míudo almacénase o ano de nacemento e a data exacta do bautismo. |
| date of burial or cremation | date of burial or cremation (P4602) | De forma similar á data do bautimo, ás veces só se coñece a data exacta do enterro, e esta úsase para estimar o mes ou o ano de morte. |
| date of disappearance | date of disappearance (P746) | Data ou momento no tempo no que unha persoa desaparecida foi vista, ou ben o último momento no que se soubo que estaba viva. |
| con vida en | floruit (P1317) | Data na que se soubo que o suxeito estaba vivo. Pode axudar a determinar se unha persoa nacida despois de 1901 segue viva ou cando unha persoa sen data de nacemento foi vista por primeira vez polo ollo público. |
| (super-)centenario/a | significant event (P793)=centenarian (Q2944360) significant event (P793)=supercentenarian (Q1200828) |
Persona da que se ten constancia que atinxiu os 100/110 anos. Pode axudar a determinar se unha persoa nacida antes de 1924 o 1914 vive todavía. |
| periodo de actividade ou periodo no que alguén prosperou (latín: floruit or fl.) | Dous xeitos para almacenalo: | floruit (P1317) significa data ou periodo durante o cal hai constancia de que unha persoa está viva o activa. Ten un significado máis amplio que o periodo de actividade, xa que pode almacenar datas nas que alguén vivía pero non estaba activo. Na práctica, para moitas persoas non coñecemos a súa data de nacemento ou morte, só as coñecemos polo seu traballo; polo tanto, estas dúas propiedades conterían a mesma información. A miúdo floruit (P1317) garda información como século XV, mentres que work period (start) (P2031) e work period (end) (P2032) almacena un rango de datas máis preciso. |
As propiedades temporais tamén se usan para gravar datas importantes relativas a obras de arte, libros, edificios e outros obxectos:
| Información | Propiedade para almacenala | Aplicable a | Como utilizala |
|---|---|---|---|
| inception | inception (P571) | libro mapa música obra de arte organización |
data ou momento no tempo no cal a organización foi fundada / o suxeito foi creado |
| data de descubremento | time of discovery or invention (P575) | artefacto obxectos astronómicos obra de arte invencións taxons |
data na que se descubriu o elemento |
| dissolved, abolished or demolished date | dissolved, abolished or demolished date (P576) | edificio organización |
data na que unha organización foi disolta ou desapareceu, ou un edificio foi demolido |
| publication date | publication date (P577) | libro mapa música |
data ou momento no tempo no que unha obra foi por primeira vez publicada |
| primera representación | date of first performance (P1191) | música obra |
data na que unha obra debutou, foi representada ou emitida por primeira vez |
| time of earliest written record | time of earliest written record (P1249) | ||
| discontinued date | discontinued date (P2669) | productos | data na que terminou de estar disponible un producto |
| production date | production date (P2754) | data de produción dunha obra creativa, se é diferente da data de publicación | |
| date depicted | date depicted (P2913) | libro mapa obra de arte |
data ilustrada nunha obra |
| public domain date | public domain date (P3893) | libros obras de arte |
data na que o elemento pasa ao dominio público dentro dunha xurisdicción |
| date of official opening | date of official opening (P1619) | edificio evento |
data na que un evento, institución, ou edificio abriu |
| date of official closure | date of official closure (P3999) | edificio evento |
data de peche oficial dun edificio ou evento |
| service entry | service entry (P729) | equipo vehículo |
data na que un aparello ou clase de equipo entrou en servizo |
| service retirement | service retirement (P730) | equipo vehículo |
data na que un aparato ou clase de equipo foi retirado do servizo |
| year of publication of scientific name for taxon | year of publication of scientific name for taxon (P574) | taxon | data na que se decidiu formalmente un nome científico. Xunto con taxon author (P405) usada como cualificador de taxon name (P225). |
| UTC date of spacecraft launch | UTC date of spacecraft launch (P619) | nave espacial | |
| UTC date of spacecraft landing | UTC date of spacecraft landing (P620) | nave espacial | |
| time of object orbit decay | time of object orbit decay (P621) | nave espacial | |
| spacecraft docking/undocking date | spacecraft docking/undocking date (P622) | nave espacial | |
| periapsis date (DEPRECATED) | periapsis date (DEPRECATED) (P2285) | obxecto astronómico | hora do perihelio/perixeo en cada órbita para un obxecto astronómico |
Datas recorrentes
Para eventos que se repite cada ano existe day in year for periodic occurrence (P837); un exemplo especial é birthday (P3150). Help:Easter related dates axuda a atopar elementos con datas recorrentes definidias pola súa distancia con respecto á Pascua.
Pares de propiedades para periodos de tempo
| desde | ata |
|---|---|
| inception (P571): time when an entity begins to exist; for date of official opening use P1619 | dissolved, abolished or demolished date (P576): point in time at which the subject (organisation, building) ceased to exist; see "date of official closure" (P3999) for closing a facility, "service retirement" (P730) for retiring equipment, "discontinued date" (P2669) for stopping a product |
| discontinued date (P2669): date that the availability of a product or service was discontinued; see also "dissolved, abolished or demolished" (P576) and "service retirement" (P730) for pieces or classes of equipment | |
| service retirement (P730): date or point in time on which a piece or class of equipment was retired from operational service ; use P2669 for end of a public service | |
| date of official closure (P3999): date of official closure of a building or event | |
| date of official opening (P1619): date or point in time an event, museum, theater etc. officially opened | date of official closure (P3999): date of official closure of a building or event |
| service entry (P729): date or point in time on which a piece or class of equipment entered operational service | service retirement (P730): date or point in time on which a piece or class of equipment was retired from operational service ; use P2669 for end of a public service |
| date of commercialization (P5204): date when a product was first commercialized | discontinued date (P2669): date that the availability of a product or service was discontinued; see also "dissolved, abolished or demolished" (P576) and "service retirement" (P730) for pieces or classes of equipment |
| start time (P580): time an entity begins to exist or a statement starts being valid | end time (P582): moment when an entity ceases to exist or a statement stops being valid |
| work period (start) (P2031): start of period during which a person or group flourished (fl. = "floruit") in their professional activity | work period (end) (P2032): end of period during which a person or group flourished (fl. = "floruit") in their professional activity |
| start period (P3415): initial period in which the statement is valid (including the period-value) | end period (P3416): last period in which the statement is still valid (including the period-value) |
| open period from (P3027): qualifier to P3025 (open days) for season when open days apply | open period to (P3028): qualifier to P3025 (open days) for season when open days apply |
| start of covered period (P7103): start of period covered by an archive set, a historical book, or a collection | end of covered period (P7104): end of period covered by an archive set, a historical book, or a collection |
| minimum date (property constraint) (P2310): qualifier to define a property constraint in combination with "property constraint" (P2302) | maximum date (property constraint) (P2311): qualifier to define a property constraint in combination with "property constraint" (P2302). Use "unknown value" for current date. |
| date of the first one (P7124): qualifier: when the first element of a quantity appeared/took place | date of the latest one (P7125): qualifier: when the latest element of a quantity appeared/took place |
| date of birth (P569): date on which the subject was born | date of death (P570): date on which the subject died |
| date of baptism (P1636): date when a person was baptized. For times when only baptism records were available, this can be a good substitute for date of birth. |
Interface
Entrada de datas exactas
Cando se insire una data en 2024, por exemplo, 2024-04-23, o modelo de calendario asignado por defecto é proleptic Gregorian calendar (Q1985727).
Isto funciona con datas recentes.
Para datas anteriores, debería se determinar o calendario aplicable:
- O calendario gregoriano foi presentado por primeira vez en 1582, substituíndo ao calendario xuliano.
- Os últimos países en convertirse do calendario xuliano ao gregoriano fixérono nos anos 1920. → w:pt:Mudança para o calendário gregoriano.
Dependendo do país e da fonte que se teñan a mano, deberase determinar e inserir o calendario aplicable.
- Al introducir a man datas de 1583 e posteriores, o software elixe por defecto proleptic Gregorian calendar (Q1985727).
- As datas anteriores considéranse, por defecto, como proleptic Julian calendar (Q1985786).
- En opcións avanzadas pódesde cambiar o modelo de calendario.
Se non se pode determinar en cal calendario está a data, deberíase introducir a data no calendario por fecto co cualificador sourcing circumstances (P1480) = unspecified calendar (Q18195782).
Algúns países usaron o usan todavía outros calendarios. O software non acepta nengún destes. Cómpre convertir as datas a xulianas ou gregorianas.
Datas inexactas
Nuns cantos casos descoñécese a data exacta dun evento (como un nacemento). Temos varios métodos de afrontar isto, segundo como estea documentado o evento na fonte.
End of automatically generated list. |
- Precisión
O primeiro método é cambiar a precisión. Por exemplo, cando a fonte indica os anos 1620:
- Engade unha afirmación sobre a data
- Insire un ano (por exemplo, 1625)
- Fai clic en «axustes avanzados»
- Cambia a precisión a algo axeitado (por exemplo, unha década)
- Engade a fonte
- Garda a declaración
- Cualificadores para máis temprá o máis tardía
Pode refinarse o primer método se coñeces unha data anterior e/ou unha data posterior. Por exemplo, se a data indica antes de 1625:
- Engade a declaración coma no caso anterior, pero non a gardes aínda
- Engade un cualificador latest date (P1326) e/ou earliest date (P1319) coa data
- Garda a declaración
- Cualificador circa
O segundo método é axeitado se a fonte indica unha data ou ano aproximado. Por exemplo «en torno ao 1622»:
- Engade unha afirmación de data
- Insire un ano (por exemplo, 1622)
- Engade o cualificador sourcing circumstances (P1480) → circa (Q5727902)
- Engade a fonte
- Garda la declaración
Anos a. C.
- Os anos a. C. deberían de ser inseridos como aparecen.
- Exemplo: O ano 458 a. C. en Q309637#P39 insírese coma 458 a. e. c. e aparece como «458 a. e. c.».
- As exportacións en formato RDF (como as fai o Servizo de Consultas de Wikidata) seguen a seguinte norma: «As datas seguen o estándar XSD 1.1, iso é, o ano 1 a. e. c. será o ano 0.»[1]. O ano «0» será tamén exportado como ano 0, pero só se o calendario é o xuliano, porque as datas non gregorianas son exportadas tal como están almacenadas. O ano 0 en gregoriano é inválido na base de datos e non se pode exporta. O ano 2 a. e. c. será exportado como −1.
- Exemplo: O ano 458 a. C. en https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityData/Q309637.rdf aparece como «
<pq:P585 rdf:datatype="http://www.w3.org/2001/XMLSchema#dateTime">-0457-01-01T00:00:00Z</pq:P585>». Isto pode verse tamén na consulta SPARQL a continuación.
SELECT *
{
VALUES ?item { wd:Q309637 }
?item p:P39 ?p1 . ?p1 pqv:P585 ?p3 . ?p3 ?p4 ?p5
}
LIMIT 100
- En exportacións en formato RDF (como fai, por exemplo, o Servizo de Consultas de Wikidata), as datas a. C. (igual que as demais datas) son convertidas a datas gregorianas.
- Exemplo: O 27 de novembro do 8 a. e. c. aparece coma «-0007-11-25T00:00:00Z»
- Nas exportacións a JSON o formato está inspirado no XSD 1.0 e o ISO 8601:1988. O ano 0 está indefinido, o 1 a. e c. expórtase como -0001, 2 a. e c. expórtase como -0002, etc.
- Exemplo: O ano 458 a. e. c. en https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityData/Q309637.json aparece como
"{"time":"-0458-00-00T00:00:00Z","timezone":0,"before":0,"after":0,"precision":9,"calendarmodel":"http://www.wikidata.org/entity/Q1985786"}"
Filtrar datas en consultas SPARQL
Exemplos de sintaxe:
| Caso de uso | SPARQL |
|---|---|
| Todo evento acontecido entre o ano X e o ano Y | SELECT ?item ?itemLabel ?time
WHERE
{
?item wdt:P585 ?time.
FILTER ( YEAR(?time) > 1450 && YEAR(?time) < 1454 ).
SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "[AUTO_LANGUAGE],en" }
}
|
| Todo evento acontecido entre unha data X e unha data Y | SELECT ?item ?itemLabel ?time
WHERE
{
?item wdt:P585 ?time.
FILTER ((?time > "1452-01-01"^^xsd:dateTime) && (?time < "1452-12-31"^^xsd:dateTime)).
SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "[AUTO_LANGUAGE],en" }
}
|
| Todo evento acontecido nunha data concreta | SELECT ?item ?itemLabel
WHERE
{
?item wdt:P585 "+1789-07-14T00:00:00Z"^^xsd:dateTime.
SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "[AUTO_LANGUAGE],en" }
}
|
| Persoas nacidas en 1700 con precisión de día ou mes | SELECT ?item ?itemLabel ?time ?precision
WHERE
{
VALUES ?precision { 10 11 }#10 = month precision, 11 = day precision
?item p:P569/psv:P569 [wikibase:timePrecision ?precision; wikibase:timeValue ?time].
FILTER ( YEAR(?time) = 1700 ).
SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "[AUTO_LANGUAGE],en" }
}
LIMIT 10
|
January 1 as date
Some dates from date of birth (P569):
| rank | January 1 | January 2 | January 3 |
|---|---|---|---|
| Normal rank | 21946 | 10842 | 10811 |
| Preferred rank | 284 | 151 | 153 |
| Deprecated rank | 1649 | 6 | 8 |
| ∑ | 23879 | 10999 | 10972 |
- as of 2022-02-02
- Query
A January 1 date of birth (P569) can occur for several reasons:
- (A) a person was born on January 1
- (B) a person's birth was registered as being on January 1
- (C) a person's exact date of birth is unknown, but was officially registered with the year and "January 1"
- (D) a database stores year precision dates with "January 1"
- (E) a conversion between some database and Wikidata led to the year of birth added as January 1 of that year.
Wikidata would generally include (A), (B), (C) with the appropriate reference and rank. (D) would generally be stored with deprecated rank or year precision. (E) should be corrected by changing the date precision to year.
Similar problems can be found with other dates, e.g. date of death (P570).
Problemas coñecidos
Véxase Phab:T87764 (Errores relacionados co tipo de datos tempo (seguemento))
- En 2015, modificouse o formato para as datas. É probable que as datas xulianas inseridas antes deste evento se desprazaran uns días.
- Algunhas datas poden ter precisión dun ano, pero ter sido inseridas con precisión dun día.
- A documentación indica que o fuso horario existe, pero o único fuso horario inserible é unha diferenza de 0 con respecto ao tempo universal. Xa que é imposible capturar o fuso horario da fonte, a meirande parte das datas en Wikipedia son, en sentido estricto, falsas.
- Véxase Phab:T95553. A interface de usuario acepta e presenta datas con precisión 7 (100 años) de forma estraña, levando aos editores a inserir datas incorrectas.
Véxase tamén